Waarom we soms vastzitten?

En hoe we ons weer vrij kunnen voelen

Heb je ook weleens het gevoel dat je in een eindeloze herhaling zit en steeds weer in dezelfde situatie belandt? Alsof het leven een platenspeler is die vastzit in dezelfde groef? Je neemt je voor om het deze keer echt anders te doen, maar zodra het moment daar is, val je als vanzelf terug in oude patronen? En hoe hard je ook probeert, je weet niet hoe je eruit kunt breken.

Ik zie het vaak in mijn praktijk: mensen die zó graag willen veranderen, maar merken dat ze telkens weer in dezelfde dynamiek belanden. Alsof hun gedachten, emoties en zelfs hun lichaam hen steeds terugtrekken naar een bekend patroon – een patroon dat steeds weer leidt tot dezelfde uitkomst, hoe hard we ook proberen het te doorbreken.

Herken je dit?

Je hebt je nog zo voorgenomen om niet in discussie te gaan, maar toch zit je weer in een ruzie met je partner die exact hetzelfde verloopt als altijd. Achteraf denk je: “waarom kan ik nou niet eens een keer mijn mond houden!?”
Of je bent keihard aan het werk en het gaat best lekker, maar zodra je een fout maakt, hoor je dat stemmetje in je hoofd: “zie je wel, ik kan het niet.” En vervolgens raak je alle motivatie kwijt om verder te gaan.
Of je hebt besloten dat je meer rust wil in je leven, maar als je eindelijk een moment voor jezelf hebt, voel je toch weer die onrust – want stilzitten dan kan (mag) jij echt niet.
Of misschien zeg je steeds “ja” tegen iets waar je eigenlijk helemaal geen zin in hebt of tijd voor hebt, maar je vindt het zo vervelend om andere mensen te teleurstellen.

Dit zijn maar een paar voorbeelden, maar als dit herkenbaar voor je is, dan herken je misschien ook dat knagende gevoel: “waarom lukt het me nou niet om te veranderen?” Dit zal ik proberen uit te leggen.

Waarom je telkens terugvalt in oude gewoonten

Waarom lijkt het alsof we gevangen zitten in patronen die we niet willen, maar toch herhalen? Het antwoord ligt in hoe onze gedachten, emoties en zelfs ons lichaam onbewust dezelfde paden blijven volgen. Dit is evolutionair ontstaan, zodat we niet bij elke gedachte, beslissing of beweging opnieuw hoeven na te denken. Het is hetzelfde mechanisme als onze automatische piloot, die ons beschermt tegen overbelasting. Heel handig, maar soms ook lastig wanneer ingesleten patronen ons juist gaan beperken.

Je brein houdt van herhaling

Stel je brein voor als een landschap vol paden. Elk pad leidt naar een oplossing, een herinnering of een overtuiging. Elke gedachte die je vaak herhaalt, slijt een spoor uit. En hoe vaker je die gedachte denkt, hoe dieper het pad wordt, totdat het geen paadje meer is, maar een snelweg! Een route die je automatisch neemt, lekker snel, lekker makkelijk. Zo ontstaat een patroon.

Het lichaam doet wat het brein wil

Je lichaam reageert op elke gedachte die jij aandacht geeft. Denk jij aan iets stressvol, zoals:‘Ik ben niet goed genoeg’, dan registreert je zenuwstelsel dat als onzekerheid of zelfs als dreiging en je lichaam past zich aan deze nieuwe situatie aan. Je spieren spannen zich aan, je ademhaling versnelt, je hartslag gaat omhoog. Dit is hoe je lichaam direct kan reageren op die ene gedachte, zonder dat jij je ervan bewust bent. Het bereidt zich voor op verdediging of terugtrekking. Dit doet je oerbrein, dat geen onderscheid maakt tussen een beoordelingsgesprek op het werk of een aanval door een roofdier. Het reageert gewoon.

Pijnlijke patronen

Met andere woorden: je gedachten zetten niet alleen mentale routes vast, maar worden ook fysiek voelbaar. Denk dan bijvoorbeeld ook aan hoofdpijn, lage rugpijn, misselijkheid, duizeligheid, een knoop in je maag, spanning in je schouders, beklemmend gevoel op je borst, geen energie, geen zin… Dit zijn vaak geen willekeurige reacties van je lichaam, maar directe gevolgen van ingesleten gedachtenpatronen.

Patronen doorbreken

Zou het dan niet fijn zijn als we wisten hoe we zulke patronen kunnen doorbreken? Als we niet telkens dezelfde ingesleten route zouden volgen, maar in plaats daarvan bewust een nieuw pad kunnen kiezen? Want dan bepalen we niet alleen zelf waar ons breinpaadje naar toe gaat, maar krijgen we ook grip op hoe we reageren en hoe ons lichaam reageert. De vraag is dan natuurlijk: “hoe doe je dat?”

Je vrij voelen… Hoe doe je dat?

Het heeft vooral te maken met het bewustworden van de patronen in jou. Elke keer dat je ervoor kiest om niet op dezelfde manier te reageren, maar bewust een andere gedachte te volgen, zet je de eerste stap op een nieuw pad in je brein. In het begin voelt dat onnatuurlijk, alsof je je een weg baant door hoog, dichtbegroeid gras. Het kost moeite, en elke stap lijkt zwaar. Maar hoe vaker je die route neemt, hoe duidelijker het pad wordt.

De eerste sporen veranderen langzaam in een vertrouwde weg, totdat het op een dag vanzelf de automatische richting is die we kiezen. En met een beetje hulp is dit voor iedereen haalbaar. Door de cyclus waar je in gevangen zit te herkennen, kan je beginnen met het doorbreken ervan. En dat leer ik je graag via het 4 stappenplan wat ik speciaal ontwikkeld heb om je te helpen om negatieve denkpatronen te doorbreken.

Het succesvolle 4-Stappenplan

Het 4-stappenplan werkt snel en effectief en is alsvolgt opgebouwd:

Stap 1: Zien – Herken je de patronen?

De eerste stap is bewustwording. Vraag jezelf af: welke gedachte komt telkens naar boven als ik vastloop? Wat gebeurt er steeds opnieuw in mijn hoofd? Schrijf dit op.Vaak zijn het terugkerende overtuigingen zoals: “Ik ben niet goed genoeg.” “Dit gaat toch mis.” “Niemand luistert naar mij.”

Herken je een rode draad? Dit is de snelweg waar je brein telkens naartoe gaat. Zodra je deze patronen herkent, kun je beginnen met ze te veranderen. Hier help ik je natuurlijk bij.

Stap 2: Voel – wat gedachten doen met je

Wat voel je? Voel je spanning in je buik? Een drukkend gevoel op je borst? Een lichte duizeligheid? Dit is je lichaam dat reageert op je gedachten. Door bewust stil te staan bij deze lichamelijke reacties, geef je jezelf de kans om verandering teweeg te brengen. Je leert dat gedachten en gevoelens niet onvermijdelijk zijn; ze kunnen gestuurd worden.

Stap 3: Kies – Bepaal wat jij wilt geloven

Na het herkennen van oude patronen en het voelen van hun impact, komt de keuze. Wat wil je wel geloven, in plaats van die beperkende overtuigingen? Stel dat een goede vriend in jouw situatie zat. Wat zou je tegen hem of haar zeggen?

Welke gedachte zou jou ruimte geven, in plaats van beperking? “Ik ben meer dan mijn angsten?” “Ik mag mijn ruimte innemen?” “Kritiek bepaalt niet mijn eigenwaarde?” “Het hoeft niet perfect te zijn, het is goed zoals het is?”

Stap 4: Integreer – Maak van de nieuwe gedachte je tweede natuur

Een gedachte wordt pas een nieuwe snelweg als je hem actief oefent. Dit vraagt tijd, maar het is zeker mogelijk. De sleutel is om nieuwe overtuigingen in je dagelijks leven te integreren, stap voor stap. Kleine handvatten kunnen hierbij helpen, zoals het dagelijks herhalen van positieve affirmaties, het gebruik van ademhalingstechnieken om je gedachten bij te sturen, en het vieren van kleine overwinningen.

Stap voor Stap naar echte verandering

Echte verandering begint klein. Met één enkele nieuwe gedachte als basis van een nieuw patroon en de wil om deze in je leven te integreren als een nieuwe keuze. Het zijn de kleine, dagelijkse momenten van bewustzijn en keuzes die het grote verschil zullen maken. Het zijn de momenten waarop je besluit om niet mee te gaan in je standaard automatische reactie, maar verantwoordelijkheid neemt en bewust een andere keuze maakt. Dit is waar echte verandering begint. En hoewel het misschien niet altijd groot of direct zichtbaar zal zijn, leidt het telkens opnieuw maken van die kleine keuzes stap voor stap tot een duidelijk aanwezige verschuiving.

Vier stappen richting vrijheid van denken

Misschien voel je iets van herkenning terwijl je dit leest. Misschien klinkt er een klein stemmetje in je hoofd: “Zou dit voor mij kunnen werken?” En dat is genoeg. Dan ben je al begonnen aan de eerste stap. Niet om alles in één keer te veranderen, maar op weg naar bewustwording – het moment waarop je misschien besluit dat het tijd is om een nieuw pad te verkennen en af te rekenen met je oude hinderlijke patronen. Af te rekenen met je beperkende overtuigingen.

Zelf leren patronen te doorbreken?

In mijn praktijk werk ik regelmatig met mensen die merken dat ze vastlopen in bepaalde gewoonten en overtuigingen die hen niet verder helpen. Mensen die last hebben van negativiteit, irritatie, boosheid, jaloezie, angst, maar ook perfectionisme, faalangst, of bindingsangst. Het mooie is: zodra je het patroon herkent, kun je het ook veranderen. Het 4-stappenplan biedt een praktische manier om deze verandering stap voor stap aan te pakken.

Het proces is simpel maar krachtig: eerst bewustwording, dan keuze, en uiteindelijk actie. Door dit proces toe te passen, kan je echt een verschil maken in hoe je denkt, voelt en reageert. Met kleine, haalbare stappen richting een meer ontspannen en gebalanceerd leven.

Wil je hier dieper op ingaan?

Als je je afvraagt of dit ook voor jou werkt, is dat een goed teken. Misschien is het nu het juiste moment om eens te kijken naar wat jij kunt doen om uit die herhalende patronen te stappen. Ik nodig je uit om het 4-stappenplan zelf te ontdekken en het te ervaren. Samen kunnen we dit proces doorlopen, zodat jij de regie kunt nemen over je gedachten en gevoelens.

Ik sta voor je klaar om je te ondersteunen op je reis naar verandering.